Główne założenia specustawy w zakresie rynku pracy
Prezydent RP Andrzej Duda w sobotę 12 marca br. podpisał ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, która reguluje między innymi kwestię dostępu obywateli Ukrainy do polskiego rynku pracy. Nowe rozwiązania weszły w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2022r. poz. 583) i obowiązują z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.
Najważniejsze założenia ustawy w zakresie rynku pracy:
- Obywatel Ukrainy, który korzysta ze specjalnych uprawnień od 24 lutego br. oraz każdy obywatel Ukrainy, który aktualnie przebywa legalnie w Polsce może podjąć legalnie pracę u każdego pracodawcy w Polsce bez żadnych dodatkowych formalności.
- Pracodawca ma obowiązek, zgłosić fakt podjęcia pracy przez każdego obywatela Ukrainy korzystającego ze swobodnego dostępu do rynku pracy do powiatowego urzędu pracy poprzez system elektroniczny praca.gov.pl w ciągu 14 dni od podjęcia pracy.
- Obywatel Ukrainy, który wcześniej legalnie pracował (np. zezwolenie, oświadczenie) w Polsce nie musi robić nic by dalej móc legalnie pracować u tego pracodawcy. Jeśli chce zmienić pracodawcę nie potrzebuje do tego żadnego zezwolenia. Wystarczy zgłoszenie opisane powyżej.
- Obywatel Ukrainy, który korzysta ze specjalnych uprawnień od 24 lutego br. oraz każdy obywatel Ukrainy, który aktualnie przebywa legalnie w Polsce może zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy
- Rejestracja obywateli Ukrainy odbywać się będzie w oparciu o ustawę z dnia 24 lutego 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 kwietnia 2020 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy, które będzie stosowane odpowiednio.
- Zgodnie z § 8 ust. 5 ww. rozporządzenia w szczególnie uzasadnionych przypadkach starosta, mając na uwadze obiektywne okoliczności lub przeszkody uniemożliwiające przedłożenie kompletu dokumentów oraz przekazanie wymaganych danych, może wyrazić zgodę na rejestrację jako bezrobotnego albo poszukującego pracy osoby nieposiadającej kompletu dokumentów lub która nie przekazała wymaganych danych. Zatem bez żadnych przeszkód powiatowe urzędu pracy będą mogły rejestrować obywateli ukraińskich nie posiadających kompletu dokumentów jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy. Osoby te muszą jednak wylegitymować się i potwierdzić swoją tożsamość.
- Jako osoby bezrobotne będą mogli rejestrować się obywatele Ukrainy powyżej 60. roku życia w przypadku kobiet i powyżej 65. roku życia w przypadku mężczyzn.
- Obywatele Ukrainy ubiegający się o zasiłek dla bezrobotnych będą podlegali rejestracji na dotychczasowych zasadach.
- Obywatele Ukrainy będą mogli korzystać z usług rynku pracy tak jak Polacy,
w szczególności będą mogli korzystać z pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego oraz szkoleń. Ustawa umożliwia obywatelom Ukrainy swobodny dostęp do instrumentów rynku pracy, aktywnych form pomocy oraz skierowanie do zatrudnienia za pośrednictwem urzędów pracy. - Obywatel Ukrainy, który przebywa legalnie w Polsce może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele Polscy. Jedynym warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej jest uzyskanie numeru PESEL.
- Obywatele Ukrainy mogą na takich samych zasadach jak obywatele Polski korzystać z możliwości ubiegania się środki na podjęcie działalności gospodarczej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.